Vaak wordt er gesproken over de overgang bij vrouwen, maar minder bekend is dat mannen ook een soortgelijke periode doorlopen: de penopauze. Het is tijd om deze vaak onbesproken verandering onder de loep te nemen en te bespreken hoe we mannen het beste uit deze levensfase kunnen halen. Hoe herken je de tekenen? Welke invloed heeft het op het dagelijks leven, relaties en zelfbeeld? En vooral, hoe kunnen mannen deze fase omarmen en het beste uit deze levensfase halen?

Wat is een penopauze?

Penopauze, ook bekend als andropauze, markeert de periode waarin mannen een daling ervaren in het hormoon testosteron, essentieel voor mannelijke vitaliteit en gezondheid. Dit proces, dat rond de leeftijd van 40 begint, beïnvloedt de libido, spiermassa, botdichtheid en stemming.

Symptomen 

De penopauze manifesteert zich in diverse symptomen die variëren per individu en worden veroorzaakt door de afnemende testosteronspiegel. Deze fase wordt gekenmerkt door: 

• Verminderde energie en verhoogde vermoeidheid
• Veranderingen in lichaamssamenstelling, zoals minder spiermassa en meer buikvet
• Slaapproblemen, die kunnen leiden tot inslaap- of doorslaapmoeilijkheden
• Afname van libido en soms erectieproblemen

De duur van de penopauze kan sterk variëren. Bij sommige mannen beginnen de symptomen rond de leeftijd van 40 en kunnen ze enkele jaren aanhouden. Voor anderen kan het proces langer duren, soms zelfs tot meer dan een decennium. Het is belangrijk te onthouden dat de penopauze een geleidelijk proces is en geen abrupte verandering zoals bij de menopauze bij vrouwen.

Emotionele en cognitieve impact

Naast fysieke veranderingen ervaren mannen vaak emotionele en cognitieve uitdagingen:

• Stemmingsschommelingen, met gevoelens van onrust en irritatie
• Een dip in zelfvertrouwen en een veranderende kijk op mannelijkheid
• Verminderd concentratievermogen, wat de prestaties op werk en in het dagelijks leven kan beïnvloeden

Oorzaken 

De penopauze wordt primair veroorzaakt door een natuurlijke afname van het hormoon testosteron in het mannelijk lichaam. Deze afname begint doorgaans in de middelbare leeftijd en gaat door naarmate men ouder wordt. Andere factoren kunnen de symptomen van de penopauze verergeren, zoals stress, ongezonde leefgewoonten, en bepaalde medische aandoeningen. Het is een complex proces dat beïnvloed kan worden door zowel genetische als omgevingsfactoren. Het begrijpen van de oorzaken en het leren herkennen van de symptomen kan mannen helpen om de nodige stappen te zetten naar een gezondere levensfase.

Risico's verbonden aan de penopauze

De penopauze kan, net als elke significante hormonale verschuiving in het lichaam, gepaard gaan met bepaalde risico's voor de gezondheid. Het is belangrijk om bewust te zijn van deze potentiële risico's om preventieve stappen te kunnen ondernemen:

• Hart- en vaatziekten: een daling in testosteronniveau kan de gezondheid van het hart beïnvloeden. Dit hormoon helpt bij het handhaven van de vaatwandfunctie en -elasticiteit, waardoor een tekort de kans op hartkwalen kan verhogen.
• Osteoporose: testosteron speelt een rol in de botdichtheid. Als de niveaus dalen, kan dit leiden tot een verhoogd risico op botverlies en fracturen.
• Psychologische gezondheid: de penopauze kan leiden tot depressieve gevoelens, angst en een verlaagd zelfbeeld, wat de algemene psychische welzijn kan beïnvloeden.
• Levensstijl gerelateerde aandoeningen: veranderingen in lichaamssamenstelling en metabolisme kunnen leiden tot gewichtstoename en daarmee samenhangende aandoeningen zoals type 2 diabetes.
• Slaapstoornissen: slechte slaapkwaliteit, vaak geassocieerd met de penopauze, kan het risico op verschillende aandoeningen verhogen, waaronder obesitas en hartziekten.

Het is cruciaal voor mannen om regelmatig medische check-ups te ondergaan en een gezonde levensstijl te handhaven om de risico's die gepaard gaan met de penopauze te beheersen. Dit kan onder meer inhouden: het handhaven van een gebalanceerd dieet, regelmatig bewegen, stress verminderen en voldoende slaap krijgen. Indien nodig kunnen voedingssupplementen of medicatie, in overleg met een arts, ondersteunend werken.

Tips voor het omgaan met de penopauze

Om deze overgangsperiode te vergemakkelijken, zijn er verscheidene strategieën:

• Gezonde voeding: een uitgebalanceerd dieet rijk aan essentiële voedingsstoffen kan helpen het energieniveau te handhaven en bijdragen aan het behoud van spiermassa. Focus op voeding met voldoende eiwitten, gezonde vetten, en een variëteit aan groenten en fruit.
• Regelmatige beweging: fysieke activiteit, zoals krachttraining, kan de spiermassa behouden en het metabolisme stimuleren. Cardiovasculaire oefeningen dragen bij aan de hartgezondheid en kunnen helpen stress te verminderen.
• Stressmanagement: technieken zoals mindfulness, meditatie of yoga kunnen helpen de stressniveaus te verlagen, wat van invloed kan zijn op hormonale balans en algemeen welzijn.
• Goede nachtrust: zorg voor een slaapvriendelijke omgeving en een consistente slaaproutine om de kwaliteit van de slaap te verbeteren.
• Medisch advies inwinnen: regelmatige check-ups bij de huisarts kunnen helpen eventuele gezondheidsproblemen vroegtijdig op te sporen en te behandelen.
• Ondersteuning zoeken: praat met vrienden of zoek een supportgroep om ervaringen te delen. Dit kan helpen om emotioneel welzijn te bevorderen.
• Supplementen overwegen: sommige mannen kunnen baat hebben bij supplementen zoals vitamine D, omega-3 vetzuren, en mogelijk adaptogenen (zoals Ashwagandha, Rhodiola Rosea, Ginseng en Maca).

Door actief te werken aan deze gebieden, kunnen mannen niet alleen de symptomen van de penopauze verzachten, maar ook hun algehele gezondheid en levenskwaliteit verbeteren.

Vruchtbaarheid en de penopauze

De penopauze betekent niet automatisch het einde van de vruchtbaarheid voor mannen. Het is belangrijk te weten dat veranderingen in hormoonniveaus, die tijdens de penopauze optreden, de vruchtbaarheid kunnen beïnvloeden, maar dit betekent niet dat onvruchtbaarheid gegarandeerd is. Mannen die zich zorgen maken over hun vruchtbaarheid of die gezinsuitbreiding overwegen, moeten dit bespreken met hun arts voor passend advies en eventuele onderzoeken.

Wanneer medische hulp zoeken tijdens de penopauze? 

Medische hulp zoeken tijdens de penopauze is aan te raden als je merkt dat de symptomen je dagelijks leven beïnvloeden of als je je zorgen maakt over de veranderingen die je ervaart. Symptomen zoals depressie, ernstige vermoeidheid, of een drastische afname van libido kunnen een significante impact hebben op je levenskwaliteit. Een arts kan helpen om de oorzaak van deze symptomen te bepalen en een behandelplan op te stellen, dat kan variëren van levensstijlaanpassingen tot medicatie.

Aanbevolen supplementen

De volgende supplementen kunnen helpen bij het aanpakken en verzachten van de symptomen van de penopauze bij mannen: 

• NOW Foods Zink Picolinaat 50 mg. Zink is een mineraal dat bijdraagt aan de normale werking van het immuunsysteem en draagt bij tot een normale vruchtbaarheid van de man. Zink draagt bij tot de instandhouding van normale testosterongehalten in het bloed. 
  

• NOW Foods Ashwagandha 450 mg. Ashwagandha, dat bekend staat als adaptogeen kruid, is een supplement dat het traditionele kruid ashwagandha bevat. Dit kruid wordt al eeuwenlang gebruikt in de Ayurvedische traditie. 

• NOW Foods MACA 500 mg. Dit is een plantaardig ingrediënt dat traditioneel wordt gebruikt in voedingspatronen. Dit supplement is bedoeld als onderdeel van een dagelijkse gezondheidsroutine.

• NOW Foods Vitamine D3. Een supplement dat je dagelijkse routine aanvult.

• Now Foods Omega-3 vetzuren. Deze supplementen van NOW Foods zijn een bron van Omega-3 vetzuren.

Uiteraard is het raadzaam om supplementen in overleg met een gezondheidsprofessional te gebruiken.

Een kans voor vernieuwing

Hoewel de penopauze een uitdaging kan zijn, biedt het ook kansen. Het is een moment voor mannen om hun levensstijl te heroverwegen, hun gezondheid prioriteit te geven en meer open te staan voor emotionele expressie. Het kan een periode zijn van groei, waarin nieuwe hobbies ontdekt worden, de relatie met vrienden en familie versterkt wordt en waarbij men leert om hulp te zoeken en accepteren.

De penopauze is een natuurlijk onderdeel van het leven en kan met de juiste ondersteuning en aanpassingen een fase zijn waarin mannen floreren en zichzelf herontdekken!